کاربرد ورق گالوانیزه چیست؟

بدون شک فلز یکی از پرکاربردترین مواد در همه ابعاد زندگی انسان است، به طوری که بدون آن، زندگی مختل خواهد شد. اگر نگاهی کلی به اطرافتان بیندازید، حتما متوجه کاربرد گسترده فلزات خواهید شد. بسیاری از وسایل خانه و محل کار که هر روز با آن‌ها سر و کار داریم به وسیله این عنصر ساخته می‌شوند. در میان محصولاتی که از فلز و به خصوص آهن، تولید می‌شود‌، ورق گالوانیزه (Application of galvanized sheet) را می‌توان یکی از شاخص ترین‌ها دانست. کاربرد این ورق آنقدر زیاد است که تولید آن در بازار و صنعت ساخت و ساز، تحول ایجاد کرد. اگر دوست دارید درباره کاربردهای این ورق و عوامل موثر بر قیمت ورق مشهد بیشتر بدانید، به هیچ وجه این مطلب را از دست ندهید.

تاریخچه ورق گالوانیزه

جالب است بدانید خلق این محصول در ابتدا، خیلی اتفاقی شکل گرفت و از ترکیب تصادفی دو عنصر که هر دو خاصیت الکتریکی داشتند به وجود آمد. ترکیب این دو ماده باعث ایجاد خاصیت پیل الکتریکی در گالوانیزه شد و این خاصیت را دکتر لوئیجی گالوانی کشف کرد که بین سال‌های ۱۷۳۷ تا ۱۷۹۸ زندگی می‌کرده است. جالب است بدانید که دکتر لوئیجی محقق نبود و این خاصیت را خیلی اتفاقی کشف کرد. بعد از دکتر لوئیجی، دانشمند دیگری به نام الساندرو ولتا، تحقیقات زیادی درباره خاصیت ترکیب این دو عنصر انجام داد و تلاش کرد تا بتواند از واکنش‌های مخرب آهن جلوگیری کند. در نهایت، این سورل بود که توانست پدیده گالوانیزاسیون را کشف کرده و با قرار دادن آهن در مواد مذاب، ورق گالوانیزه را تولید کند. خواستگاه این محصول در بریتانیا است. یعنی اولین کارگاه تولید ورق گالوانیزه در سال ۱۸۵٠ میلادی و در بریتانیا تاسیس شد. با گذشت زمان، بشر بیشتر به این محصول احتیاج پیدا کرد و همین موضوع باعث شد تا در کشورهای دیگر هم کارخانه‌هایی برای تولید ورق گالوانیزه تاسیس شوند. ایالات متحده آمریکا از پیشگامان این تولید بود و در حال حاضر نیز ورق‌های گالوانیزه را صادر می‌کند. کاربرد این محصول روز به روز بیشتر می‌شود و تنوع آن باعث شده تا دست شما در انتخاب باز باشد.

پوشش ورق گالوانیزه

در قسمت قبل گفتیم که این محصول از روش گالوانیزاسیون تولید می‌شود. گالوانیزاسیون به معنی غوطه‌ور کردن یا رها کردن آهن در مواد مذاب است. طی این فرآیند، روی به سطح آهن می‌چسبد و خاصیت‌های روی و آهن وقتی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، به روی، خاصیت آندی می‌دهند. به این ترتیب آهن مورد تخریب واقع نمی‌شود و عواملی که آهن را تخریب می‌کنند، به جای آن، به سمت روی می‌روند و آهن سالم می‌ماند یا خوردگی آن به حداقل میرسد. در نتیجه چون پوشش ورق‌های گالوانیزه از جنس آهن است، میزان مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی نیز بسیار بالا می‌باشد. در واقع فلز روی که آهن ورق گالوانیزه را پوشش می‌دهد، مانع از ایجاد خوردگی خواهد شد. به این ترتیب، ورق های گالوانیزه زنگ نمی‌زنند.

۶ کاربرد اساسی ورق گالوانیزه

بحث اصلی ما در این مقاله، کاربرد ورق های گالوانیزه است. اما این محصول آنقدر کاربردی است که در همه زمینه‌ها می‌توان از آن استفاده کرد. از صنایعی مثل خودروسازی و ساخت لوازم خانگی گرفته تا ساخت ساختمان‌ها و سازه‌های شهری. در ادامه به ۶ مورد از مهم‌ترین کاربردهای ورق گالوانیزه اشاره خواهیم کرد که با نگاه کردن به محیط اطراف نیز می‌توانید آن‌ها را ببینید.

۱- بسیاری از لوازم‌های خانگی از ورق گالوانیزه ساخته می‌شوند. وسایلی مثل کولر، لباسشویی، ظرفشویی و یخچال چون در مکان‌های نسبتا مرطوب قرار گرفته و با آب سر و کار دارند حتما باید در ساختار آن‌ها از این ورق استفاده شود. در غیر این صورت، دچار خوردگی و زنگ زدگی خواهند شد.

۲- علاوه بر وسایل آشپزخانه، در صنایع الکترونیکی نیز کاربرد گالوانیزه را می‌بینیم. سیم‌کشی‌های برقی بسیاری از خانه‌ها به وسیله این محصول انجام شده و حتی برای تولید بعضی از قطعات پوششی نیز از آن‌ها استفاده می‌کنند.

۳- ساخت خودروهایی که هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنید به وسیله این ورق صورت می‌گیرد. درب خودرو و قطعات آن مثال‌هایی برای کاربرد گالوانیزه در خودروسازی هستند.

۴- ساندویچ پانل‌ها که در ساختمان‌سازی کاربرد زیادی دارند و گاهی جایگزین مصالح سنتی می‌شوند، نشان دهنده یکی دیگر از موارد مصرفی ورق گالوانیزه می‌باشد. چرا که از گالوانیزه ساخته شده‌اند.

۵- علاوه بر خانه و آشپزخانه در سطح خیابان هم وسایلی را می‌بینید که در ساخت آن‌ها از این ورق استفاده شده باشد. برای مثال گارد ریل‌هایی که در خیابان‌ها و جاده‌ها مشاهده می‌کنید به وسیله ورق گالوانیزه می‌سازند.

۶- غذای بسیاری از حیوانات و انسان‌ها در سیلوها ذخیره می‌شود. اما آیا تا به حال به این فکر کردید که این سیلوها چگونه به بهره‌برداری می‌رسند؟ برای ساخت آن‌ها از دو ماده بتن و فلز استفاده می‌شود. سیلوهای بتنی استحکام بالایی دارند و سیلوهای فلزی در برابر خوردگی مقاوم بوده و از ورق گالوانیزه ساخته می‌شوند. ورق‌هایی که در سیلوسازی کاربرد دارند، دارای تکنولوژی پیشرفته تری نیز هستند. ساخت سیلو به وسیله گالوانیزه مزایای مهمی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• تقویت استحکام سیلو و افرایش طول عمر آن

• کاهش هزینه‌ها و گران نبودنِ هزینه تمام شده

• در صورت خرابی، سیلویی که با گالوانیزه ساخته شده راحت‌تر تعمیر می‌شود.

• نصب سیستم تهویه و کنترل هوا نیز در این سیلوها امکان‌پذیر است.

• تمیز کردن سیلوهای گالوانیزه و جداسازی آن‌ها کار راحتی است.

چگونه ورق گالوانیزه را تشخیص دهیم؟

اگر قصد خرید این محصول را دارید بهتر است با نحوه تشخیص آن به خوبی آشنا باشید چرا که این روزها افراد سودجو زیاد شدند و خیلی راحت می‌توانند ورق‌های آهنی ساده را به جای گالوانیزه به شما بفروشند. حتی ممکن است با عنوان کیفیت بالا، ورق‌های تقلبی را کمی گران‌تر به دست شما برسانند. تنها راه فرار از این کلاهبرداری‌ها، شناخت یک فروشگاه مطمئن و قبل از آن، آشنایی با نحوه تشخیص ورق گالوانیزه است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این محصول، شکل ظاهری آن است که نسبت به ورق‌های آهنی، صیقلی و شفاف می‌باشد. پس دقت کنید که محصولی که با عنوان ورق گالوانیزه می‌خرید، حتما شفاف باشد. یکی دیگر از نکات مورد ملاحظه، پوشش روی است که روی سطح آهنی این ورق‌ها قرار گرفته و باعث شده تا ضخامت آن‌ها از 6/0 تا ۶ میلی‌متر باشد. این محصول فلزی در سه مدل گل درشت، گل ریز و بدون گل تولید می‌شود که با توجه به نیاز خودتان باید یکی را از بین این سه مدل انتخاب کنید. بهتر است قبل از خرید، سطح ورق را با دستتان لمس کنید و اگر لیز بود به سراغ بررسی ویژگی‌های دیگرِ گالوانیزه بروید، چون یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن، لیز بودن است. شما می‌توانید مقاله کاربرد ورق‌های فلزی را از طریق لینک زیر مشاهده بفرمایید.

حتما بخوانید: کاربرد ورق های فلزی چیست؟

مشخصات ورق گالوانیزه

مشخصات فنی این محصول جزو چیزهایی است که حتما باید به آن پرداخته شود. مثلا می‌دانیم که سطح پوششی ورق های گالوانیزه از جنس روی است. پس باید خواص روی را بشناسید و به ترکیب آن با دیگر فلزات توجه کنید. آلیاژی که برای گالوانیزه کردن ورق‌های آهنی استفاده می‌شود، علاوه بر کیفیت، بر قیمت ورق گالوانیزه هم تاثیرگذار خواهد بود. روی و آهن دو ماده اصلی در ساخت این ورق به شمار می‌آیند و هر دو دارای انعطاف پذیری و استحکام کششی مناسبی هستند. ویژگی‌های آهن و روی و همچنین ترکیبات شیمیایی مناسبی که دارند باعث کاربرد گسترده ورق های گالوانیزه در بسیاری از زمینه‌ها شده است. اگر بخواهیم باز هم از مشخصات این محصول بگوییم، می‌توان به شکل پذیری بالای آن اشاره کرد که در ساخت ورق‌های مورد استفاده در عرشه‌های فولادی، کاربرد زیادی دارد و می‌توانید ورق را به هر شکلی که دوست دارید، تبدیل کنید. عرض این محصولات بین ۱ تا 25/1 میلی‌متر است. همان‌طور که در قسمت‌های قبل گفتیم، وجود انواع ورق‌های گالوانیزه باعث شده تا با توجه به خواسته‌هایمان، محصول مناسب را انتخاب کنیم. مثلا اگر انعطاف در سازه مهم است، از ورقی استفاده کنید که این خاصیت را داشته باشد. اما در بعضی سازه‌ها، استحکام و سختی حرف اول را می‌زند پس طبیعتا باید از محصولی استفاده کرد که این ویژگی‌ها را داشته باشد. جالب است بدانید کیفیت ورق گالوانیزه با پوشش روی آن ارتباط مستقیم دارد. به طوری که هرچه وزن پوشش بیشتر باشد، کیفیت ورق نیز بیشتر خواهد بود، اما این کیفیت بالا قیمت بالاتری را هم به دنبال خواهد داشت. اگر از محصولاتی استفاده کنید که پوشش روی آن‌ها بیشتر باشد، می‌توانید سازه با کیفیت‌تری داشته باشید چون میزان مقاومت ورق در برابر خوردگی چند برابر می‌شود.

انواع ورق‌های گالوانیزه

در بین انواع ورق‌ های گالوانیزه، مدلی که ضخامت پوشش آن بین ۸٠ تا ۱۵٠ میلی‌متر باشد، رایج‌تر از بقیه است. اما این میزانِ روی است که ضخامت استاندارد ورق را تعیین می‌کند. مثلا وقتی می‌گویند پوشش این ورق ۸٠ است یعنی در هر متر مربع از ورق گالوانیزه، ۸٠ گرم روی به کار رفته و پوشش سطح ورق را می‌سازد. ضخامت ورق‌های وارداتی معمولا با ورق‌های معمولی متفاوت است و دارای ضخامتی بین ۱۶٠ تا ۲٠٠ میلی میکرون می‌باشند. این ضخامت، کیفیت محصولات و در نتیجه قیمت آن‌ها را بالا می‌برد. به همین دلیل است که برای خرید ورق گالوانیزه وارداتی باید بیشتر خرج کنید. به وفور تکرار کردیم که کیفیت این محصول به پوشش روی آن وابسته است و با توجه به پوشش دو مدل ورق گالوانیزه به دست می‌آید:

۱- اگر برای پوشش ورق، فقط از رویِ خالص استفاده شده باشد به آن ورق z می‌گویند.

۲- اگر علاوه بر روی، مقداری آهن هم سطح را پوشش بدهد، به آن ورق ZF می‌گویند.

نحوه و تکنولوژی ساخت ورق های گالوانیزه در مشخصات آن‌ها تاثیرگذار است. از روش‌های مختلف ساخت این محصول می‌توان به گالوانیزه گرم، گالوانیزه سرد، متالایزینگ و پاشش روی اشاره کرد. فراموش نکنید که نحوه تولید، روی قیمت ورق گالوانیزه و همچنین قیمت ورق سیاه موثر است چون کیفیت محصول، در هر روش متفاوت خواهد بود.

مراحل ساخت ورق گالوانیزه

یکی از رایج‌ترین روش‌های تولید ورق گالوانیزه، روش گالوانیزه گرم یا غوطه‌وری است. از آنجایی که تولید این محصول روش‌های مختلفی را در بر می‌گیرد، قصد داریم به معرفی مراحل روش غوطه‌وری بپردازیم که شامل ۹ مرحله است.

۱- اولین مرحله، آماده کردن ورق‌های کویل می‌باشد تا برای برش خوردن حاضر شوند. (البته می‌توان بدون بریدن و به صورت پیوسته هم این کار را انجام داد)

۲- در مرحله دوم باید به نظافت ورق‌ها برسیم و سطح آن‌ها را به خوبی تمیز کنیم. گاهی اوقات روی سطح آهن چربی باقی می‌ماند. برای رهایی از این چربی‌ها باید از محلول چربی شویِ سود استفاده کرد تا همه چربی‌ها کاملا از بین بروند در غیر این صورت، روی به خوبی به ورق‌ها نمی‌چسبد.

۳- بعد از چربی‌شویی بهتر است ورق‌ها یک شست و شوی کلی دیگر ببینند تا چیزی از محلول چربی شوی، روی آن‌ها باقی نماند.

۴- از آنجا که آهن دچار زنگ‌زدگی می‌شود، در مرحله سوم باید با وارد کردن ورق‌ها در محلول زنگ‌زدا که دارای اسید کلریک است، همه‌ی زنگ زدگی‌های احتمالی را از بین برد.

۵- بعد از زنگ‌زدایی باید دوباره ورق را شست و شو دهید تا به حالت اول برگردد.

۶- سپس ورق‌ها آماده گالوانیزه کردن می‌شوند اما قبل از آن باید ماده‌ای به اسم فلاکس را که ترکیبی از روی، کلرید و چند عنصر دیگر است روی ورق‌های آهنی بریزیم. این کار باعث می‌شود تا روی به خوبی بر سطح ورق بچسبد و ثبات خود را حفظ کند.

۷- مرحله بعدی، هم‌دما کردن است. در این قسمت باید دمای همه عناصر مثل هم باشد به همین دلیل معمولا دما را تا ۸٠ درجه افزایش می‌دهند. اگر برایتان سوال شده که مزیت هم‌دما کردن چیست؟ باید بگوییم که انجام این عملیات از پاشش روی مذاب در هنگام غوطه وری جلوگیری می‌کند.

۸- مرحله هشت به گالوانیزاسیون اختصاص دارد و ورق‌ها با ورود به وان مذاب روی، در آن غوطه‌ور می‌شوند.

۹- دیگر تقریبا کار ما تمام شده، فقط باید چند نکته را برای آماده کردن ورق‌ها و روانه کردن آن‌ها به بازار رعایت کنیم. بعد از درآوردن ورق از وان مذاب، آن را خنک‌کاری می‌کنند و پس از خنک‌کاری نوبت به تمیزکاری و بازرسی نهایی می‌رسد.

آبکاری ورق گالوانیزه

آبکاری در ورق‌ های گالوانیزه به دو روش سرد و گرم انجام می‌شود اما قبل از هرچیز، ابتدا با استفاده از محلول‌های چربی‌گیر و چربی‌زدا، باید به خوبی سطح ورق‌ها را تمیز کنیم. بعد از چربی زدایی باید توسط اسیدهایی مثل اسید کلریک یا اسید سولفوریک، سطح ورق را شست و شو دهید که اصطلاحا به این فرآیند اسیدشویی می‌گویند. یادتان باشد که غلظت و میزان دمای اسیدها محدود است. یعنی غلظت آن‌ها بین ۱٠ تا ۱۵ درصد بوده و نباید از ۱۵ درصد بیشتر شود. دمای اسید هم باید بین ۶٠ تا ۸٠ درجه سانتی گراد باشد.

انعطاف و حالت پذیری

یکی از ویژگی‌های محصولاتی که تا الان درباره آن‌ها صحبت کردیم، خاصیت شکل پذیری و انعطاف است. ورق‌هایی که ضخامت زیادی داشته باشند، از شکل پذیری چندانی برخوردار نخواهند بود. دقیقا برعکس این موضوع هم صدق می‌کند، یعنی هرچه ضخامت کمتر باشد، میزان شکل پذیری نیز بیشتر خواهد بود. این خاصیت ورق‌های گالوانیزه، باعث شده تا از آن‌ها برای ساخت کرکره و شکل‌دهی عرشه‌های فولادی استفاده کنند. برای تولید محصول از گالوانیزه می‌توان هم از اتصالات جوشی و هم از اتصالات غیر جوشی استفاده کرد.

6 عامل مهم در تعیین قیمت گالوانیزه

قیمت ورق گالوانیزه به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه قصد داریم به 5 مورد از مهم‌ترین‌های آن اشاره کنیم.

1- کارخانه‌ای که محصول در آن تولید می‌شود.

2- وزن و ضخامت ورق

3- کیفیت نهایی به دست آمده

4- نحوه تولید و اینکه برای ساخت از چه روشی استفاده شده

5- سایز و ابعاد ورق‌های گالوانیزه

نتیجه گیری

با خواندن این مقاله، دریافتیم که قبل از وجود ورق های گالوانیزه (Application of galvanized sheet)، همه چیز سخت‌تر بود. سازه‌ها در آب و هوای مرطوب با شرایط نامطلوبی دست و پنجه نرم می‌کردند و هر لحظه امکان زنگ‌زدگی آهن آلات وجود داشت. اما با ظهور گالوانیزه و جایگزینی آن، بسیاری از کابوس‌های ساختمانی تمام شد. حالا که کاربرد این ورق، به میزان زیادی گسترده شده، شاید شما هم قصد خرید آن را داشته باشید. بهتر است حالا که تا اینجا آمدید سری به محصولات فولاد فرتاک سورین زده و با قیمت‌های مناسب و کیفیت بالای محصولات آشنا شوید. شما می‌توانید در صورت تمایل، سفارش خود را ثبت کرده و آن را خریداری کنید.