نگاهی به انواع استانداردهای تیرآهن و تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP
تیرآهن ها از جمله اجزای اصلی سازه‌های فولادی اند که در ساخت سازه های مختلف مانند ساختمان‌ها، پل‌ها، راه‌آهن و خودروها کاربرد دارند. تیرآهن ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و هرکدام از آنها دارای خواص و ویژگی های منحصر به فردی هستند. این خواص منحصر به فرد باعث می‌شود که انواع تیرآهن از نظر مقاومت و انعطاف‌پذیری و سایر ویژگی های مکانیکی با یکدیگر تفاوت داشته باشند.
اما سؤال اینجاست که تیرآهن‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند و چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟ انواع استاندارد تیرآهن از لحاظ کاربرد و شکل ظاهری، به سه دسته IPB و INP و IPE تقسیم‌بندی می‌شود. در این مقاله ابتدا هر یک از استانداردهای نامبرده و مزایا و معایب آنها را معرفی می‌کنیم و پس از آن به بررسی تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP می‌پردازیم؛ در پایان مقاله نیز نیم‌نگاهی به قیمت روز تیرآهن در مشهد و عوامل مؤثر بر آن خواهیم داشت. پس برای پی‌بردن به تفاوت انواع تیرآهن، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
تیرآهن IPB
استاندارد IPB اولین مورد از استاندارد انواع تیرآهن است. بر اساس این استاندارد، تیرآهن‌های IPB در برش عرضی به شکل حرف H دیده می‌شوند. این تیرآهن‌ها در ارتفاع 100 تا 1000 میلی‌متر تولید و عرضه می‌شوند.
تیرآهن‌های IPB در مقایسه با تیرآهن‌های IPE دارای بال‌های پهن‌تری هستند. این امر باعث افزایش مقاومت تیرآهن در برابر نیروهای خمشی و برشی می‌شود.
تیرآهن‌های IPB عمدتاً در ساخت پل‌ها و ستون‌ها یا سازه‌های صنعتی کاربرد دارند؛ این تیرآهن‌ها در سه نوع سبک، متوسط و سنگین تولید می‌شوند و به علت نیاز کمتر به استفاده در حین پروژه، با استفاده از این نوع تیرآهن تا حد زیادی می‌توان در هزینه‌های پروژه صرفه‌جویی کرد.
از میان مزایای این تیرآهن‌ها می‌توان به قابلیت مونتاژ و دمونتاژ آسان یا همان اتصال و قطع اتصال آسان، استفاده بهینه از فضای موجود، کاهش وزن سازه، کاهش زمان و هزینه ساخت‌وساز و افزایش کیفیت و ایمنی سازه اشاره نمود. بعد از آشنایی با تیرآهن IPB و سپس تیرآهن‌های IPE و INP، به بررسی تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP خواهیم پرداخت.
تیرآهن‌های IPE
به‌جرئت می‌توان گفت که پرکاربردترین تیرآهن در صنعت ساختمان، تیرآهن IPE است. این تیرآهن در برش عرضی به شکل حرف I مشاهده می‌شود. بال‌ها در تیرآهن IPE یک اندازه‌اند و زاویه‌های یکسانی نیز با جان تیرآهن دارند و جان این تیرآهن نسبت به بال‌های آن، کمترین ضخامت را دارد.
ازآنجایی‌که تیرآهن IPE شکل مقطع مناسبی دارد؛ از استحکام خمشی و کششی بالایی نیز برخوردار است. همین امر باعث شده تا تیرآهن IPE در برابر فشارهای سنگین وارده، بسیار مقاوم باشد.
این تیرآهن در ابعاد و وزن‌های مختلف و مطابق با به‌روزترین استانداردهای جهانی در خصوص ایمنی ساختمان تولید می‌شود. ارتفاع این تیرآهن بین 80 تا 600 میلی‌متر است و ضخامت بال‌ها در آن از ابتدا تا انتها ثابت است.
معمولاً از تیرآهن‌های IPE در صنعت ساختمان در سازه‌هایی مانند ستون‌ها، خرپاها یا سایر سازه‌های فلزی رایج استفاده می‌شود.
تیرآهن INP
در این بخش ابتدا به طور مختصر با تیرآهن INP آشنا می‌شویم و سپس به بررسی تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP می‌پردازیم. تیرآهن INP نیز در برش عرضی به شکل حرف I دیده می‌شود. بااین‌حال، ضخامت بال‌های این تیرآهن در ابتدا بیشتر از انتهای آن است. همین امر باعث شده تا تیرآهن INP، در مقابل نیروهای خمشی و برشی مقاومت بیشتری از خود نشان بدهد.
تیرآهن INP در ارتفاع‌های 80 تا 600 میلی‌متر تولید می‌شود. این تیرآهن‌ها در صنایع مختلفی مانند پل‌سازی، ساختمان‌سازی، برج‌سازی، اسکله‌سازی و سدسازی کاربرد دارند.
در خصوص مزایای این تیرآهن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با استفاده از آن می‌توان قطعات مختلف را به‌راحتی به یکدیگر متصل کرد و ساختارهای متفاوتی را تشکیل داد.
- هنگام استفاده از این تیرآهن، حتی بعد از به‌اتمام‌رسیدن پروژه نیز امکان توسعه و تغییرات مجدد در آن وجود دارد.
- استفاده از این تیرآهن، هزینه‌های عملیاتی و اجرایی پروژه را به‌شدت کاهش می‌دهد.
- سرعت تعبیه‌کردن آن به دلیل نصب آسان، بسیار بالاست.
متأسفانه، یکی از معایب تیرآهن‌های INP این است که در صورت قرارگرفتن در محیطی با دمای بسیار بالا، مقاومتشان افت قابل‌توجهی می‌کند. همچنین این تیرآهن‌ها به تغییر شرایط آب‌وهوایی واکنش نشان می‌دهند. بعد از آشنایی با انواع استاندارد تیرآهن، حالا وقت آن رسیده تا به بررسی تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP بپردازیم.
تفاوت‌های دو تیرآهن IPE و INP
تیرآهن IPE و INP هر دو در برش عرضی و مقطع به شکل حرف I دیده می‌شوند. بااین‌حال، تفاوت‌هایی کلیدی بین این دو نوع تیرآهن وجود دارد. یکی از این تفاوت‌ها این است که ضخامت بال‌ها در تیرآهن IPE از ابتدا تا انتهای بال ثابت است، اما در مقابل ضخامت بال‌ها در تیرآهن INP در ابتدای بال بیشتر از انتهای آن است.
تفاوت دیگر در کاربردهای این دو نوع تیرآهن است. تیرآهن IPE معمولاً در صنایع ساختمان‌سازی استفاده می‌شود، در مقابل کاربرد تیرآهن INP محدود به صنعت ساختمان نیست و در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP
به‌طورکلی، سه استاندارد IPB و IPE و INP از لحاظ شکل برش مقطع، وزن و ابعاد و حتی در خواص مکانیکی، تفاوت‌های بارزی با یکدیگر دارند. از میان ده‌ها تفاوت انواع تیرآهن می‌توان به تفاوت در موارد زیر اشاره کرد:
- کاربرد
- شکل ظاهری
- استانداردهای تولید
- خواص (طبق جدول اشتال)
همان‌طور که گفتیم یکی از انواع تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP در کاربردشان است. برای مثال تیرآهن IPB نسبت به IPE سطح مقطع بیشتری دارد و در مقابل نیروهای خمشی و برشی عملکرد بهتری دارد. این موضوع منجر می‌شود که تیرآهن IPB کاربردهای متفاوتی نسبت به IPE یا INP داشته باشد.
شکل ظاهری نیز یکی دیگر از تفاوت انواع تیرآهن است. تیرآهن‌های IPE، IPB و INP از نظر شکل مقطع به I و H تقسیم می‌شوند. مقطع تیرآهن IPB مشابه حرف H و مقطع دو تیرآهن IPE و INP مشابه حرف I است IPE و INP دارای ضخامت بال ثابت و INP دارای ضخامت بال شیب‌دار است.
علاوه بر این موارد، از موارد تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP می‌توان به تفاوت در استاندارد تولیدی و ویژگی‌های مکانیکی مطابق جدول اشتال نیز اشاره کرد.
کلام آخر؛ در این مطلب به معرفی انواع استاندارد تیرآهن پرداختیم و هرکدام از استانداردهای IPB، IPE و INP را معرفی کردیم و مزایا، کاربردها و معایب آنها را نیز ذکر کردیم و در نهایت به تفاوت تیرآهن IPB و IPE و INP پرداختیم.
توجه به این موضوع بسیار مهم است که قیمت روز تیرآهن در مشهد همانند سایر نقاط ایران تحت‌تأثیر عوامل مختلفی مانند نوسانات ارزی و وضعیت عرضه و تقاضا و تفاوت در کیفیت انواع تیرآهن است. از همین رو، انتخاب مناسب‌ترین نوع تیرآهن برای پروژه‌های صنعتی و ساختمانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
