تفاوت ورق گالوانیزه سرد و گرم چیست؟

ورق‌های گالوانیزه جزو آن دسته از محصولاتی هستند که در همه صنایع، کاربرد خود را حفظ کرده اند. مثلا در صنعت خودروسازی از ورق‌های فولادی برای ساخت بدنه خودرو استفاده می‌کنند. اما این ورق‌ها به تنهایی کافی نیستند به همین دلیل برای افزایش مقاومت آن‌ها و جلوگیری از خورده شدن از یک لایه محافظ روی ورق استفاده می‌کنند. با وجود لایه محافظ ورق فولادی ما به ورق گالوانیزه سرد یا گرم تبدیل می‌شود. برای تولید ورق گالوانیزه باید روش گالوانیزاسیون را اجرا کرد این روش در دو نوع سرد و گرم اجرا می‌شود و ورق‌های متفاوتی را ایجاد می‌کند. ما در این مقاله قصد داریم تفاوت ورق‌ های گالوانیزه سرد و گرم (Difference between hot and cold galvanized sheet) را بررسی کرده و به توضیح ویژگی‌های آن‌ها بپردازیم. اگر به دنبال خرید و قیمت ورق هستید، بهتر است ابتدا به خوبی با تفاوت و ویژگی‌‌های آن‌ها آشنا شوید و سپس یک تولید کننده خوب را پیدا کنید تا خیالتان از بابت محصولی که می‌خرید راحت باشد. با ما همراه باشید تا علاوه بر توضیح درباره ورق‌ها، به معرفی تولید کننده خوب هم بپردازیم.

گالوانیزه یعنی چه؟

وقتی یک عنصر یا پوشش را روی ورق‌های آهن یا فولاد تثبیت می‌کنند تا به ویژگی‌های خاصی دست پیدا کند و مقاومت آن افزایش یابد در واقع می‌توان گفت ورق را گالوانیزه کردند. البته گالوانیزه کردن روش‌های خاصی دارد و نمی‌توان به هر ورقی، ورق گالوانیزه گفت. گالوانیزه، از ورق در برابر خوردگی و بسیاری از آسیب‌های دیگر محافظت می‌کند. در واقع پوششی که روی فلز اصلی قرار می‌گیرد از آن محافظت می‌کند، یعنی ممکن است خودش به مرور زمان از بین رفته یا آسیب ببیند اما نمی‌گذارد تا آسیبی به فلز مادر برسد. توجه داشته باشید که هرچه میزان ضخامت لایه محافظ بیشتر باشد، مقاومت آن نیز بیشتر خواهد بود. روش تولید ورق گالوانیزه گرم یکی از به صرفه ترین روش‌ها برای محافظت از فولاد و فلز است که به وفور از آن استفاده می‌کنند. ورق‌های گالوانیزه هم به صورت رول و هم به صورت برش زده در بازار عرضه می‌شوند و شما می‌توانید با توجه به نیاز خود، هرکدام از آن‌ها را خریداری کنید. البته یادتان باشد که قیمت ورق گالوانیزه بر اساس رول یا قطعه نیست بلکه معمولا به صورت کیلویی و بر اساس وزن ورق، محاسبه می‌شود. این نحوه محاسبه قیمتی برا انواع ورق به یک شکل است و قیمت ورق سیاه نیز به همین شکل محاسبه می‌شود.

روش‌های مختلف پوشش دهی ورق گالوانیزه

برای پوشش دهی و گالوانیزه کردن ورق فولادی یا آهنی روش‌های متفاوتی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را نام می‌بریم.

• روش سرد

• روش غوطه وری داغ

• روش متالایزینگ

• روش رنگ کردن با خاک فلز روی

1- روش سرد یکی از معروف‌ترین و رایج‌ترین روش‌های گالوانیزه کردن است. در این روش بعد از تمیز کردن سطح ورق، از طریق الکترولیز نمک‌های روی، در یک محلول آبی، همه قسمت‌های ورق‌های کویل شده یا کویل نشده پوشش داده می‌شوند. این روش علاوه بر الکترولیزهای نمک، به وسیله الکترولیت اسیدی نیز انجام می‌شود. در روش سرد، ضخامت لایه جدید ایجاد شده کمتر از ضخامت لایه‌ای است که در روش غوطه وری گرم ایجاد می‌شود.

2- در روش غوطه وری داغ یک حمام مذاب داریم که شامل منگنز، قلع، نیکل، آلومینیوم، مس و فسفر می‌باشد. ورقهای آهنی یا فولادی را مدام از این حمام عبور می‌دهند تا یک لایه روی آن‌ها ایجاد شود. برای کنترل ضخامت لایه‌ای که ایجاد می‌شود باید به دمش هوا توجه کرد. روش غوطه وری گرم که برای تولید ورق گالوانیزه گرم خود به دو دسته غوطه وری مداوم و غیر مداوم تقسیم می‌شود. در روش غیر مداوم ورق‌های برش داده شده، داخل حمام مذاب قرار می‌گیرند اما در روش مداوم، کویل‌ها به هم پیوسته هستند و روی یک خط ممتد مورد پوشش دهی قرار می‌گیرند.

3- پوشش دهی مکانیکی مخصوص قطعاتی است که ابعاد و اندازه کوچک‌تری دارند و وزن آن‌ها کمتر از ۵٠ کیلوگرم می‌باشد. البته برای پوشش دهی این قطعات، آن‌ها را در ترکیبی از پودر روی و ذرات شیشه، غوطه ور می‌کنند. بعد از آماده‌سازی ورق‌ها، با پاشش مس، یک لایه محافظ روی آن‌ها ایجاد می‌شود. سپس ورق‌ها را داخل یک بشکه جای‌گذاری کرده و آن را با ترکیب شیمیایی خاص زیر و رو می‌کنند تا همه ذرات روی به خوبی روی ورق گالوانیزه گرم مورد نظر بنشیند.

4- روش دیگر گالوانیزه کردن، روش متالایزینگ یا همان اسپری کردن روی است، در این روش پودر روی را داخل یک تفنگ مخصوص قرار می‌دهند و به وسیله حرارت آن را ذوب می‌کنند. بعد از آب کردنِ روی، رویِ مذاب بر قطعات مورد نظر پاشیده می‌شود. برای کنترل سرعت پاشش روی از هوای کمپرس شده و گازهای حاصل از آتش‌سوزی استفاده می‌کنند.

اخرین روش هم رنگ کردن به وسیله روی است. در این روش قبل از هرچیزی سطح ورق مورد نظر، باید با سنگ ساییده شود. بعد از ساییده شدن، لایه روی بر سطح ورق‌ها به وسیله فرچه یا به روش پاشش، قرار می‌گیرد. یکی از ویژگی‌های مهم رنگ کردن به وسیله روی، این است که لایه به وجود آمده ۹۲ تا ۹۵ درصد روی دارد که میزان آن از همه لایه‌ها بیشتر است.

ورق گالوانیزه گرم چیست؟

یکی از ویژگی‌های مهم روی قابلیت محافظتِ آن است. لایه روی نسبت به آهن و فولاد محافظت بیشتری از ورق می‌کند به همین دلیل است که به جای پاشش آهن یا فولاد، از روی استفاده می‌کنیم. از دیگر ویژگی‌های این فلز، می‌توان به ارزان بودنِ آن در آبکاری اشاره کرد که باعث استفاده بیشتر از آن شده است. وقتی می‌خواهیم از قطعات آهنی در برابر خوردگی محافظت کنیم، پوششی که به وسیله روی ایجاد می‌شود، از سایر پوشش‌ها قوی‌تر و ارزان‌تر خواهد بود. یکی از معایب روی این است که پس از مدتی رنگ خاکستری به خود می‌گیرد و خبری از درخشندگی و شفافیت در آن نخواهد بود. وقتی ظاهر ورق گالوانیزه سرد یا گرم برای کارفرما مهم باشد، از روکشی استفاده می‌کند که علاوه بر روی، دارای کرومات سفید یا لاک باشد تا رنگ و رو رفتگی اتفاق نیفتد. این لایه نسبت به نیکل و کروم مقاومت بیشتری از خود در برابر خوردگی نشان می‌دهد و ارزان‌تر نیز هست به همین دلیل در بسیاری از موارد به جای لایه‌های دیگر از لایه روی به همراه کرومات استفاده می‌کنند.

روش‌های ایجاد پوشش گالوانیزه

بهتر است قبل از آشنایی با روش‌ها بدانید که گالوانیزه گرم به فرآیند عبور دادن قطعات فلزی از حمام مذاب روی می‌گویند که به منظور ایجاد لایه محافظ از جنس روی می‌باشد. این روش به گالوانیزه گرم یا روش غوطه وری گرم شهرت دارد. اما اگر برای ایجاد لایه از آبکاری استفاده کنیم، این روش در دسته گالوانیزه سرد یا الکترو گالوانیزاسیون قرار می‌گیرد.

به طور کلی در گالوانیزاسیون گرم، باید پیوند بین ورق و لایه محافظ، یک پیوند بسیار محکم باشد. تا پوشش بتواند برای مدت زیادی دوام بیاورد. البته دوام پوشش به عوامل مختلفی مثل روش ایجاد آن، ضخامت پوشش و کیفیت بستگی دارد. با اینکه در قسمت قبل توضیح ساده‌ای درباره گالوانیزه گرم دادیم، اما ایجاد آن به همین راحتی‌ها هم نیست. برای تولید ورق گالوانیزه گرم آن را داخل حمام مذاب روی قرار می‌دهند و پس از آن با رخ دادنِ بعضی از واکنش‌های روی و ورق، آلیاژسازی صورت می‌گیرد که آخرین مرحله از تولید ورق گالوانیزه گرم است. در نتیجه نهایی تولید ورق گالوانیزه گرم عوامل مختلفی تاثیر دارند. ترکیب شیمیایی فلز پایه، ترکیب حمام مذاب، میزان حرارت حمام روی، کیفیت شمش روی مصرف شده، زمان غوطه وری و سرعت غوطه وری، همگی در دسته عواملی قرار می‌گیرند که در آخر روی کیفیت ورق گالوانیزه گرم تاثیر گذار خواهند بود. در ادامه قصد داریم بیشتر درباره مراحل تولید این ورق صحبت کنیم.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله انواع ورق رنگی را در فولاد فرتاک از دست ندهید.

حتما بخوانید: معرفی انواع ورق رنگی و دلایل استفاده از آن

مراحل انجام فرآیند گالوانیزه گرم

تولید ورق گالوانیزه گرم به طور کلی دارای سه مرحله اصلی است. البته انجام این سه مرحله آنقدرها هم راحت نیست چراکه هر مرحله شامل مراحل دیگری نیز می‌شود. مراحل اصلی تولید گالوانیزه گرم عبارتند از:

۱- آماده سازی

۲- گالوانیزه نمودن

۳- عملیات تکمیلی

در ادامه هر کدام از مراحل را به صورت جداگانه توضیح خواهیم داد

۱- آماده سازی

یکی از مهم‌ترین کارهایی که قبل از گالوانیزه کردن باید روی ورق‌ها انجام شود، تمیز کردن آن‌ها است. اسیدشویی، چربی زدایی، شست و شو و قرار دادن قطعه در یک فلاکس مناسب از کارهایی است که برای شست و شو و پاکیزگی ورق انجام می‌شود.

۲- گالوانیزه کردن

در این مرحله ورق‌هایی که آن‌ها را شست و شو دادیم در یک حمام از قبل تهیه شده قرار می‌گیرند. البته این حمام باید دمای مناسب و مشخصی داشته باشد و مدت زمان قرار گیری ورق‌ها نیز تعیین شده باشد. با قرار گرفتن ورق در حمام مذاب، واکنش‌های شیمیایی مختلفی شکل می‌گیرد که در نهایت به ایجاد لایه محافظ می‌انجامد. بعد از ایجاد لایه و آلیاژسازی، ورق‌ها را از حمام بیرون می‌آورند تا آن‌ها را سرد کنند و به یک دمای عادی برسانند.

۳- عملیات تکمیلی

عملیات تکمیلی برای آماده سازی نهایی ورق گالوانیزه گرم انجام می‌شود. مثلا ممکن است در فرایند تولید، بعضی از قطعات معیوب باشند، برداشتن روی از قطعات معیوب در دسته عملیات تکمیلی قرار می‌گیرد. خنثی کردن اسیدهای باقی مانده بر روی قطعات یا بازیابی اسید مصرف شده نیز گاهی در مرحله سوم انجام می‌شود. در بین همه این‌ها، مهم‌ترین و اصلی‌ترین عملیات تکمیلی، کروماته کردن ورق‌ها است. در ادامه بیشتر درباره کروماته کردن ورق گالوانیزه توضیح خواهیم داد.

فرآیند کروماته کردن ورق گالوانیزه

ورق‌های تولید شده در ابتدای تولید، رنگ و ظاهر خوبی دارند اما این ظاهر زیبا چندان طول نخواهد کشید. مثلا وقتی که ورق‌ها در معرض رطوبت یا حرارت بالا قرار می‌گیرند، ممکن است به وسیله هیدرواکسید، لایه‌ای سفید رنگ روی آن‌ها ایجاد شود. که معمولا باعث خرابی ورق گالوانیزه می‌شود و به آن سفیدک می‌گویند. سفیدک علاوه بر اینکه شکل ظاهری ورق را خراب می‌کند، از ارزش آن نیز می‌کاهد، برای جلوگیری از این اتفاق فرآیند کروماته کردن روی ورق‌های گالوانیزه انجام می‌شود. برای این کار، باید ورق را در محلول اسید کرمیک رقیق غوطه ور کرد تا یک لایه روی ورق ایجاد شود. این لایه مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد و مانع از تشکیل سفیدک می‌شود. فراموش نکنید که درجه حرارت محلولی که ورق‌ها را داخل آن قرار می‌دهید، باید بین ۶٠ تا ۷٠ درجه سانتی گراد باشد. هرچه محلول و اسید آن غلیظ تر باشد، لایه محکم‌تری روی سطح ورق ایجاد خواهد شد. قرار دادن ورق داخل این محلول ممکن است سطح آن را کمی به رنگ نارنجی متمایل کند. تولید ورق گالوانیزه گرم و به طور کلی استفاده از روش گالوانیزاسیون گرم یکی از اقتصادی‌ترین و رایج‌ترین روش‌ها برای محافظت از ورق‌های فولادی و آهنی است که مانع از خوردگی آن‌ها خواهد بود.

دسته بندی صنایع گالوانیزه

صنعت ورق های گالوانیزه گرم به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شود.

۱- ورق گالوانیزه پیوسته

۲- ورق گالوانیزه عمومی

۳- گالوانیزه سیم و لوله

بیشتر گالوانیزه‌ها به صورت ورق‌های پیوسته انجام می‌شوند. این ورق‌ها در ساخت و ساز کاربرد فراوانی دارند. اگر مایلید درباره کاربرد ورق گالوانیزه بیشتر بدانید با کلیک بر روی باکس زیر به این مقاله دسترسی خواهید داشت.

حتما بخوانید: کاربرد ورق گالوانیزه چیست؟

اجزا گالوانیزه گرم

این فرآیند مهم شامل اجزای مختلفی می‌باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

• رول بازکن

این وسیله قابلیت تغییر سرعت دارد و میتواند بر اساس سرعت دلخواه، کلافهای ورق آهنی را یکی پس از دیگری از هم باز کند.

• دستگاه جوش رول

این دستگاه، رول‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند، با اتصال رول‌های قدیمی به رول‌های جدید، یک خط صاف و ممتد به وجود می‌آید.

• بافر

هدف اصلی این قسمت ایجاد هماهنگی بین قسمت تغذیه و دیگر اجزای تولید ورق گالوانیزه گرم است. از این ذخیره ساز میانی یک بار و در آخر خط استفاده می‌کنند.

• وان شست و شو

این وسیله‌ها همانطور که از اسمشان هم پیدا است، مسئولیت شست و شوی ورق‌ها را دارند. همانطور که در قسمت‌های قبل گفتیم، از اولین و مهم‌ترین مراحل تولید ورق گالوانیزه گرم، شست و شو و چربی زدایی ورق‌ها است. بعد از اینکه ورق‌ها در وان شست و شو به وسیله اسید کاملا پاکیزه شدند، آن‌ها را از وان بیرون می‌آورند و سپس خشک می‌کنند.

• کوره

قبل از حرارت دهی کامل ورق‌ها، باید ابتدا ان‌ها را پیش‌گرم کنند تا در نهایت به ورق گالوانیزه گرم تبدیل شود. این کوره‌ها وسیله پیشگرم کردن ورق‌های آهنی هستند که دو متد اصلی را پیش می‌گیرند. در روش اول دمای کوره تا ۷۸۰ درجه گرم می‌شود. وقتی ورق‌ها داخل این دما قرار بگیرند خواص جدیدی پیدا می‌کنند. مثلا انعطاف ورق‌ها و مقاومت کششی آن‌ها افزایش می‌یابد و نرم‌تر خواهند شد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود تا از ورق‌های منعطف در صنعت قطعه سازی استفاده کنند. در روش دوم سختی ورق بیشتر است و نسبت به روش اول انعطاف زیادی ندارد. چون دمای کوره ۷۳٠ درجه بوده و از ۷۸٠ درجه کمتر می‌باشد. حضور ورق‌ها در کوره بر سرعت تولید آن‌ها تاثیرگذار خواهد بود.

• جت هوا

یکی از مهم‌ترین اجزای تولید ورق گالوانیزه گرم، جت هوا است و روی کیفیت محصول نهایی بیشترین تاثیر را دارد. تعیین کننده فشار هوای ورودی و دمای آن، جت هوا است که البته این میزان به عوامل مختلفی مثل فاصله جت از ورق، زاویه جت نسبت به ورق یا حتی سرعت تولید ورق‌ها ربط دارد. همان‌طور که گفتیم این عوامل علاوه بر تاثیرگذاری روی کیفیت ورق، روی ضخامت لایه ایجاد شده نیز تاثیر می‌گذارد. چیزی که پارامترهای جت هوا را نسبت به سایر اجزا کمی متمایز می‌کند، این است که آن‌ها قابل تغییر نیستند.

تفاوت اساسی گالوانیزه سرد و گرم

در گالوانیزه سرد، آلیاژ روی، به یون روی تبدیل می‌شود و به سطح ورق فولادی می‌چسبد. لایه ایجاد شده در ورق گالوانیزه سرد نسبت به گالوانیزه گرم، ظریف‌تر است و ضخامت کمتری دارد. ورق گالوانیزه سرد راحت‌تر از ورق گرم زنگ می‌زند و به طور کلی مقاومت کم‌تری دارد. مقادیر مواد استفاده شده در گالوانیزه سرد بین ۱٠ تا ۵٠ گرم در هر متر مربع بوده و چندان زیاد نیست. در گالوانیزه گرم، روش متفاوتی داریم و ورق‌های فولادی در حمام مذاب روی غوطه ور می‌شوند تا با آلیاژسازی، لایه جدیدی بسازند. از نظر قیمت هم، معمولا هزینه‌ای که باید برای خرید ورق گالوانیزه گرم (Difference between hot and cold galvanized sheet) صرف شود، بیشتر از ورق گالوانیزه سرد است.

نتیجه گیری

یکی از مواردی که باید برای خرید گالوانیزه چه سرد و چه گرم آن را در نظر بگیرید، فروشنده مناسب است. بعضی از فروشندگان به دلیل روش‌های نامناسبی که برای ساخت ورق به کار می‌گیرند، نمی‌توانند محصول مناسبی را ارائه دهند. بعضی دیگر هم با اینکه دارای کیفیت بالای محصول هستند اما به جیبِ خریداران فکر نمی‌کنند. و با قیمت بسیار بالا محصولات فولادی را به فروش می‌رسانند. فولاد فرتاک سورین یکی از بهترین فروشندگان انواع ورق ‌های گالوانیزه و سایر محصولات فولادی است که علاوه بر توجه به کیفیت، به قیمتِ آن‌ها نیز اهمیت می‌دهد. اگر قصد خرید ورق‌های گالوانیزه شده یا هر کدام از مصالح ساختمانی را دارید، پیشنهاد می‌کنیم سری به سایت فولاد فرتاک زده و در صورت تمایل، محصول مورد نظر خود را به صورت آنلاین و یا تماس با شماره 05137662929 ثبت سفارش کنید.